سلام خدمت همهی شما همراهان عزیز. خیلی خوشحالم که با یکی دیگر از مقالات کاربردی وکیل ملک در خدمت شما هستم. حتما با من موافق هستید که مسائل حقوقی پیچیدگیها و ظرافتهای زیادی دارند که قطعا یک کارشناس ملک یا وکیل ماهر قادر به رفع این مسائل به نحو احسنت هستند. یکی از پیچیدهترین دعواها و شکایتهایی که در دادگاهها معمولا مطرح هستند؛ مسائل مربوط به مالکیت و املاک هستند. از رایجترین آنها که شاید به گوش شما آشنا است تصرف عدوانی است. شما چقدر با این نوع شکایت در دادگاهها آشنا هستید؟ اصلا مجازات جرم تصرف عدوانی چیست؟ در این مقاله قصد دارم شما را با این دسته از شکایتهای مطرح در دادگاه آشنا کنم. همچنین به اکثر سوالات و ابهامات شما در این زمینه پاسخ خواهم داد. با من همراه باشید.
تصرف عدوانی چیست؟
اگر بخواهیم این زیر مجوعه از شکایات را برای شما توضیح دهم، باید بگویم تصرف عدوانی یا به عبارتی زوروارانه به این معناست که شخصی بر زمین یا ملکی به زور و بدون رضایت کامل مالک اصلی براساس قرادادی غلبه داشته باشد. این شخص میتواند حقی در این ملک داشته باشد برای مثال میتواند مستاجر آن ملک باشد. یا حتی متصرف سابق مجددا اداعای حق یا سهم در ملک فروخته شده داشته باشد. از خود واژهی تصرف که به تنهایی مفهوم دست از آن قابل استناج است میتوان این برداشت را داشت که شخص سلطه و اقتداری به طور مستقیم یا توسط واسطه بر مالی داشته باشد. این نوع شکایت دو نوع هستند: کیفری و حقوقی. در ادامه با هر کدام آشنا خواهیم شد.
تصرف عدوانی کیفری
مربوط به زمانی است که شخصی به مال و سرمایهای که از فرد دیگری است با اطلاع از مالیکیت وی در آن اداعای چیرگی کند. این سبک مربوط به اموال غیر منقول هستند. (اموالی که قابلیت انتقال به مکانی دیگر را ندارند. مثل منزل، زمین و…) در این نوع شخص باید مالکیت خود را نسبت به اموال غیر منقول اثبات کند. در صورت ثابت شدن جرم طبق مادهی ۶۹۰ فرد محکوم به یک ماه تا یک سال حبس میباشد. همچنین باید ادعای چیرگی رفع گردد و ملک برگردد. این نوع ادعا باید با زور و قهر غلبه صورت بگیرد. فرد مدعی دعوای تسلط باید قبلا بر این نوع ملک حق تصرف داشته باشد. (چه به صورت کوتاه مدت چه به صورت بلند مدت). مثلا قبلا در آن مکان سکونت یا مشغول به کار باشد. همچنین فرد متصرف نباید در گذشته بر ملک تسلط داشته باشد.
قوانین
۱- در این سبک قاضی باید پس از طرح شکایت طبق مقررات قانون آیین دادرسی کیفری رسیدگی کند و علاوه بر مجازات مجرم، حسب مورد به رفع آن شکایت، حکم بدهد.
۲- همان طور که ذکر شد طبق ماده ۶۹۰ این نوع چیرگی فقط درباره اموال غیرمنقول است و اموال منقول را شامل نمیشود و در خصوص اموال منقول، همچنان باید به قانون اصلاح جلوگیری از تصرف عدوانی مصوب ۱۳۵۲ استناد کرد.
۳- توجه کنید که در این سبک جدا از بحث عنصر روانی و احراز سوءنیت، در عنصر مادی برای مجازت مجرم، قاضی باید مالکیت شاکی، لحوق تصرفات متهم و عدوانی و من غیر حق بودن تصرفات او را احراز کند. برای احراز مالکیت ممکن است نیاز به صدور قرار اناطه هم داشته باشد.
۴- در این سبک مدعی وقتی می تواند شکایت کیفری داشته باشد که بتواند ثابت کند که در ملک موضوع دعوی دارای سابقه تسلط میباشد، اما فرد ملک را از دسترس وی خارج کرده است و شرط اساسی دعوی عدوانی خارج شدن ملک بدون رضایت متصرف از دست اوست.
۵- مدت زمان رسیدگی به عدوانی کیفری، بستگی به نحوه اقدام و روش رسیدگی قاضی دارد.
۶- برای طرح دعوا و درخواست عدوانی کیفری باید به دادسرای محل وقوع جرم که در واقع همان محل وقوع ملک میشود مرجعه کرد.
تصرف عدوانی حقوقی
این دو نوع شکایت بسیار شبیه به هم هستند در حین اینکه تفاوتهای جزئی با یگدیگر دارند. تعریف این نوع در ماده ۱۵۸ قانون آیین دادرسی به این گونه است: ادعای متصرف سابق مبنی بر اینکه دیگری بدون رضایت او مال غیرمنقول را از تسلط وی خارج کرده و اعاده چیرگی خود را نسبت به آن مال درخواست مینماید. تفاوت این دو نوع شکایت این است که در نوع حقوقی نیازی به احزار مالکیت قبلی مال نیست. در حالی که در نوع کیفری باید الزاما احزار مالکیت انجام شود. از مهمترین تفاوت این سبک شکایت این است که باید برای دادگاه روشن شود که آیا متصرف میدانسته که این دارایی متعلق به شخص دیگری است یا خیر. فردی که در دعوای تصرف زورزورانه شکست میخورد برای اون امکان پذیر است که پس از آن مالکیت نسبت به ملک را مطرح کند. توجه کنید که عکس این موضوع صحیح نیست.
قوانین
۱- این سبک هم به اموال غیر منقول شما تعلق دارند. بنابراین اگر شخصی به اتومبیل، تلفن همراه شما اداعای تسلط داشته باشد این قانون قابل تعریف نیست.
۲- اگر دارایی غیر منقول شخصی با رضایت متصرف سابق از تسلط وی خارج شده باشد و متعلق به فرد دیگری شود و بعد از مدتی متصرف سابق از رضایت خود منصرف شود، عنوان مقررات تصرف عدوانی بر فعل متصرف جدید صادق نمیباشد.
۳-اگر شخصی ملک خود را برای مدتی رها کند، بهنحوی که هیچگونه تسلطی بر آن نداشته باشد و شخص دیگری این مدت بر ملک غالب شود این تعریف شامل آن نخواهد شد؛ به دلیل اینکه مال را از تصرف متصرف سابق خارج نکرده است، بلکه ملکی را که قبلا از تصرفش خارج شده بود، تصرف کرده است.
۴- در مـاده ۱۴۱ قانون آیین دادرسی مدنی، ارکان سهگانه دعوای تصرف عدوانی شامل سبق تصرفات خواهان، لحوق تصرفات خوانده و عدوانی بودن تصرفات است همچنین در ماده ۱۶۱، قانونگذار مالکیت خواهان را شرط تحقق دعوا بیان نکرده و در ماده ۱۶۲ قانون آیین دادرسی مدنی، مالکیت خواهان تنها امارهای بر سبق تصرفات وی میباشد و خلاف آن قابل اثبات است.
۵-در بعد حقوقی باید توجه کنید که مدت زمان تصرف سابق خواهان باید به میزانی باشد کـه او عرفاً متصرف شناخته شود و این مدت بنا بر نظر قاضی و عرف میتواند متفاوت باشد.
۶- رسیدگی به دعوای عدوانی حقوقی مطابق ماده ۱۷۷ قانون آیین دادرسی مدنی خارج از نوبت میباشد و معمولا خیلی طولانی نیست.
۷- برای طرح دعوا و درخواست تصرف عدوانی حقوقی باید به دادگاه محل وقوع ملک به آنها رسیدگی شود.
همیشه بخاطر داشته باشید؛ مسائل مشابه حقوقی الزاماََ راه حل مشابهی ندارند بدون مشورت با وکیل یا مشاور حقوقی هیچ گونه اقدامی انجام ندهید.
درپایان
در این مقاله سعی کردم شما را با نوعی از بارزترین شکایتهای مطرح در دادگاه آشنا کنم. توجه داشته باشید همان طور که عرض کردم مسائل حقوقی بسیار پیچیده هستند. اگر شما هم به مسالهی تصرف قانون عدوانی برخوردید تیم قوی و حرفهای وکیل ملک آمادهی خدمت رسانی به شما همراهان است. همچنین اگر سوال یا ابهامات دیگری در این زمینه دارید میتوانید با ما در ارتباط باشید.
این مطالب را از دست ندهید ***
نکاتی که باید درباره خرید و فروش املاک وکالتی بدانید
نکات حقوقی تنظیم مبایعه نامه برای خریدار و فروشنده
اجرت المثل اموال + نمونه دادخواست و نمونه رای
برای اطلاعات بیشتر می توانید با وکیل ملک در ارتباط باشید.
