نکاتی که باید در رابطه با اجرت المثل أموال بدانید

اجرت المثل أموال

مطالبه اجرت المثل اموال به معنای مطالبه اجرتی است که برای استفاده از مالی  که متعلق به دیگری است صورت میگیرد. در این حالت، شخصی که از اموالی  که متعلق به دیگری است، استفاده کرده، باید به صاحب آن مال، هزینه‌ای بابت استفاده از آن پرداخت کند. در صورت عدم توافق بین دو طرف، مطالبه اجرت المثل اموال به عنوان راهکار قانونی برای حل اختلافات مطرح می‌شود.

مطالبه اجرت المثل به معنای مطالبه پرداخت مبلغی که برای استفاده از مال دیگری بدون توافق نوعی بر سر پرداخت آن صورت گرفته‌است. در صورتی که نوع رابطه طرفین حاکی از رضایت مالک یا اذن در استفاده از منافع مال، بصورت مجانی نباشد، مالک حق خواهد داشت بابت ایام تصرف متصرف بر مال خویش، از وی اجرت المثل ایام تصرف مطالبه نماید.

در صورت عدم توافق با صاحب مال مطالبه اجرت المثل قابل قبول میباشد

مطالبه اجرت المثل اموال، از حقوق قانونی مالک است و منتفع موظف است آن را پرداخت کند.برای دعوای مطالبه اجرت المثل اموال، باید بر اساس ماده ۱۱ قانون آیین دادرسی مدنی عمل کرد. در صورت وجود شرایط شامل کلیه اموال می‌شود.

تفاوت اجرت المثل و اجرت المسمی

منظور از اجرت المثل پولی است که در برابر انجام عملی باید دریافت شود. در واقع زمانی از این واژه استفاده می‌شود که دو طرف هیچ توافقی نکرده و یا قراردادی بین آن‌ها عقد نشده باشد. اگر افراد قراردادی را منعقد کرده باشند مبلغی که در آن ذکر شده و تحت عنوان اجرت المسمی شناخته می‌شود در نظر گرفته می‌شود. به عنوان مثال می‌توان اجرت المثل تعمیرات آپارتمان را عنوان کرد. اگر طرفین قرارداد توافق کنند که برای تعمیرات آپارتمان در خیابانی باید مبلغ ۵۰ میلیون تومان پرداخت شود یکی از طرفین تنها می‌تواند نسبت به همان مبلغ اکتفا کند. در این حالت فرد نمی تواند نسبت به دریافت اجرت المثل تقاضایی داشته باشد.

از طرفی اگر قراردادی بین طرفین نباشد دادگاه بررسی میکند که عرفا برای تعمیرات آپارتمان چه مبلغی پرداخت میشود و آن مبلغ را در رای خود عنوان خواهد کرد. در واقع می‌توان گفت اجرت المثل نسبت به اجرت المسمی مبلغ کمتری داشته و شخص متقاضی ممکن است مبلغ بسیار اندکی را دریافت کند.

موارد مطالبه اجرت المثل اموال

  •  هرگاه شخصی، مدت زمان یک سال و یا بیشتر منزل فرد دیگر را تصرف کند و صاحب ملک، وجهی معادل با ارزش استفاده از منزل طلب کند، فرد موظف است آن را بپردازد. طلب اجرت المثل زمانی مصداق دارد که هیچ قراردادی بین دو طرف وجود ندارد و یا از بین رفته است. اگر قرارداد اجاره‌ای میان طرفین باشد، دیگر مجالی برای مطالبه‌ی اجرت المثل نیست و رقم مندرج در قرارداد، طبق توافق طرفین قابل پرداخت است.
  • غصب اموال: یعنی استفاده  شخصی بدون اذن مالک چه جاهل چه عالم از مال او. غاصب ضامن عین یا بدل مال مغصوب است و نسبت به منافع آن هم مسئولیت دارد هر چند که از آن استفاده نکرده باشد. وقتی عقد اجاره، پایان یافته اما مستأجر بدون اجازه موجر به تصرفات خود ادامه می‌دهد، موجر می‌تواند دعوای مطالبهاجرت المثل اموال مطرح نماید. این تصرفات خارج از قرارداد مستأجر بوده است.

معیار تعیین اجرت المثل اموال

در مطالبه اجرت المثل، زمانی که طرف دعوی دیگری را از عوض منافع محروم کرده، تعیین میزان اجرت المثل بر عهده کارشناس رسمی دادگستری است. این میزان به انضمام کلیه هزینه‌ها و خسارات بررسی می‌شود.

به موجب نص صریح ماده ۳۲۰ قانون مدنی برای استحقاق مالک در برخورداری از حق مطالبه اجرت المثل، استفاده غاصب از منافع شرط نیست؛ لذا اگر غاصب ملکی را تصرف کند اما از آن هیچ بهره‌ای نبرد، باز مؤظف به پرداخت اجرت المثل خواهد بود.

باید توجه داشت که خسارت با اجرت المثل متفاوت است. غاصب ممکن است علاوه بر غصب ملک به آن خسارت هم وارد سازد که در این صورت مالک می تواند علاوه بر اجرت المثل، خسارات وارده را نیز مطالبه کند. به موجب ماده ۳۱۵ قانون مدنی: «غاصب مسئول هر نقص و عیبی است که در زمان تصرف او به مال مغصوب وارد شده؛ حتی اگر مقصر نبوده باشد».

مطالبه اجرت المثل اموال مشاع

در مطالبه اجرت المثل، مال مشاع، مالی است که در آن دو یا چند نفر شریک هستند. و این شراکت در ذره ذره آن مال وجود دارد. با توجه به این تعریف هر گونه تصرف بدون اذن شریک دیگر برای شریک بار اجرت المثل را به همراه خواهد آورد. این امر نسبت به اشخاص ثالث نیز لازم الاجراست. و تعدد شرکاء در مال مشاعی هیچ گونه تغییری در این حکم به وجود نمی آورد.

نکته: تعیین اجرت المثل اموال توسط کارشناسان دادگستری انجام و به نرخ روز محاسبه می گردد.

مرجع صالح اجرت المثل ایام تصرف

در دعوای اجرت المثل اموال، دادگاه صالح به رسیدگی، عده ای مرجع صالح را در دعاوی زیر ۲۰میلیون تومان به شورای حل اختلاف و در دعاوی بیشتر از ۲۰میلیون تومان در صلاحیت دادگاه عمومی حقوقی دانسته اند. اما از انجا که در فرض موضوع مبحوث عنه امکان تعیین میزان خواسته نیست به طور خلاصه این دعاوی در صلاحیت دادگاه عمومی حقوقی خواهند بود (به علت اصل صلاحیت دادگاه های عمومی حقوقی ،در موارد عدم تصریح مقنن در مورد صلاحیت، اصل بر صلاحیت این مرجع خواهد بود نه شورای حل اختلاف).

اجرت المثل ایام تصرف از دیدگاه قانون

اجرت المثل ایام تصرف مطابق با ماده ۳۳۷ قانون مدنی، اگر شخصی براساس اجازه صریح یا ضمنی از مال شخص دیگری کسب منفعت کند، باید به مالک اجرت المثل ایام تصرف را پرداخت نماید. مگر آن که مشخص شود، مالک به صورت رایگان منافع را واگذار نموده است.

در این مقاله سعی شد اجرت المثل اموال را بیان کنیم. با ما در ارتباط باشید

برای اطلاعات بیشتر می توانید با وکیل ملک در ارتباط باشید.

گروه وکلای دادشید

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Call Now Button